Tafels gedekt met het mooiste servies, zilveren bestek en kristallen kommen gevuld met de heerlijkste lekkernijen. Kerstbomen versierd met eeuwenoude ornamenten sieren de open haarden in de statige kamers. Een negentiende-eeuws Amsterdams grachtenpand heeft niet veel nodig om in kerstsferen te komen.
Kerst in Museum Willet-Holthuysen te Amsterdam
Kerstliefhebbers die deze maand een dagje naar de hoofdstad gaan en even willen ontsnappen aan de drukke winkelstraten, kunnen hun hart ophalen in Museum Willet-Holthuysen. Het statige herenhuis, dat het vermogende echtpaar Abraham en Louisa Willet-Holthuysen naliet aan de gemeente Amsterdam, is voor de gelegenheid omgetoverd tot een bescheiden kerstmuseum.
Oog voor detail
Bescheiden, want vanuit ons huidige perspectief waarin versieringen altijd meer, groter en schitterender kunnen en recepten voor culinaire kerstdiners via internet voor iedereen toegankelijk zijn, oogt de tentoonstelling ‘Kerst in Willet’ op het eerste gezicht sober.
En dan te bedenken dat het echtpaar Willet-Holthuysen maar één kerstboom in huis had, in plaats van de getoonde drie. Dat was in die tijd al bijzonder genoeg. Maar wie oog heeft voor detail ontdekt tientallen antieke kerstversieringen, fraai vormgegeven desserts op de eettafel en de winterse geur van sinaasappels en kruidnagel.
Welgestelde bewoners
Sinds enkele jaren is in het prachtige herenhuis deze kersttentoonstelling te zien, geheel in lijn met de doelstelling van de huidige conservator om de vertrekken van het onbewoonde pand zoveel mogelijk terug te brengen naar hun oorspronkelijke staat. Zodat het minder een thematisch ingericht museumhuis is, maar een plek waar de geest van de welgestelde bewoners weer voelbaar is. Speciaal voor de kerst zijn daarom de slaap- en studeerkamer teruggebracht in negentiende-eeuwse stijl en voor het eerst geopend voor publiek.
Gebreide keukentafel
Een ander nieuw element dit jaar is de gedekte tafel in de historische keuken die Bianca Lohnen en Marieke Voorsluijs van Club Geluk hebben gebreid. Een levensgrote rauwe ham, een kaasplankje, champagneglazen en een vuurtje onder de kookpot, alles is tot in detail terug te vinden.
Zelfs de koekoeksklok is voorzien een gebreid wollen jasje. Geheel in lijn van de DIY-beweging organiseert het museum in samenwerking met Club Geluk in december een aantal breiworkshops.
Antieke kerstversieringen
Het museum werkt voor deze tentoonstelling ook nauw samen met vrijwilligers die hun liefde voor Kerst naar een hoger plan hebben getild. Zo zijn alle kerstballen en ornamenten in de bomen van verzamelaar Martin Veldhuijzen. Hij heeft honderden antieke versieringen in zijn bezit, de oudste kerstbal dateert van rond 1880.
Kerstballen werden in die tijd met de mond geblazen en met de hand geschilderd. Secuur en tijdrovend werk, waar soms complete families en zelfs dorpen zich op toelegden. Een leuke en duurzame decoratietip: als er een kerstbal brak, werden de scherven vermalen en gebruikt als nepsneeuw op andere kerstballen. En dat staat ook prima op de takken van je eigen boom.
Heerlijk zoets
De Amsterdamse patissier Cees Holtkamp heeft alle geëtaleerde kerstgerechten voor zijn rekening genomen. Dit jaar staat de eettafel vol met desserts en zoetigheden die bij het echtpaar Willet-Holthuysen waarschijnlijk op tafel stonden. Een soesjestoren, een Moskovische tulband, verschillende soorten kerstkransjes en marrons glacés, oftewel gekonfijte kastanjes.
Koekjes gemaakt volgens origineel negentiende-eeuws recept; wie de uitgebreid gedekte eettafel met al dat lekkers bekijkt, loopt het water letterlijk in de mond. Een bezoekje aan Patisserie Holtkamp na afloop van de tentoonstelling lonkt natuurlijk. Ik had er zelf na mijn bezoek aan het museum helaas geen tijd voor, maar ik ben nog steeds benieuwd of al dat lekkers net zo lekker smaakt als het eruit ziet.
Op de website van Museum Willet-Holthuysen vind je meer informatie over de tentoonstelling en de breiworkshop op 22 december. De tentoonstelling loopt tot en met 8 januari 2017.
